Al ruim veertig jaar lang kunnen de inwoners van Etten-Leur genieten van de Grote optocht die tijdens carnaval door de straten trekt. Maar de organisatie hiervan en de objectieve rol die Stichting Carnavalsoptocht Etten-Leur (SCO) hierin altijd heeft gespeeld, is voor velen wat minder minder bekend.
Optocht Etten
Aangezien Etten en Leur voorheen altijd twee afzonderlijke dorpen waren, kende deze ook twee verschillende optochten.
Voor het ontstaan van de carnavalsstoet in Etten moeten we terug naar het jaar 1954.
De eerste Ettense optocht was op een zaterdagmiddag en bestond uit drie wagens. Een vrachtwagen van de Cabrinus brouwerij waarop de hofkapel zat opende de stoet, gevolgd door een wagen met tractor waarop een huis en een grote pop van hardboard was gezet.
De optocht werd afgesloten door een volgwagen waar een raket op was gebouwd. Deze was toentertijd beschikbaar gesteld door N.V. Superieur. In de jaren erna was het vooral de Kinderoptocht op zondagmiddag die in Etten de boventoon voerde. Maar in 1967 kwam de optocht op zaterdag weer op gang en kreeg deze een meer volwassen karakter. Enkele namen van de deelnemende clubs van die tijd waren; “De Brakkers”, “De Geitenmelkjers” en “De Bisschopsmolen”.
Optocht Leur
Maar ook op Leur zaten de carnavalsvierders niet stil. Het was in 1958 dat Harmonie Constantia deelnam aan de optocht in Breda. Bij terugkomst in het clubhuis van Sjaan Heijligers werden direct plannen gesmeed voor een optocht op Leur. Lees hieronder het artikel van Jan Roovers. Hij was zeer nauw betrokken bij deze historische gebeurtenis.
Zo begon het allemaal
(Bron: ’t Kulleke voorpagina 2009, redactie Jan Roovers)
Het was in 1958 dat Harmonie Constantia deelnam aan de carnavalsoptocht in Breda. Dat was bij enkele muzikanten zo goed bevallen dat ze na afloop, na nog wat biertjes te hebben gedronken op de Leur bij het clubhuis van Sjaan Heijligers, tegen elkaar zeiden:" Het was stik gezellig, maar waarom moeten wij daarvoor naar Breda toe gaan, dat kan toch op de Leur ook wel!!!".
Dus werd er een groepje mensen bij elkaar geroepen die toch in het café aan het biljarten waren, en deze kregen de vraag of ze er ook wat voor voelden, dit waren onder andere Kees Beemd, Toon Schipperen, Jef Kerstens, Rinus Hermans en Jantje Bink. Ook werd een aantal muzikanten gevraagd die wel voor de muziek wilde zorgen zoals Denie Jongenelen, Driek Theunissen, Piet Aarts, Rien Kerstens Sr. en Jos van Elteren. Toon Schipperen had een paard, hij was melkboer, Rinus Hermans zou wel de prins zijn. Rinus leende van jonkheer Verheijden een jacquet en Jan Roovers, zou de pliesie zijn met een pet welke geleend was van Denie Jongenelen, deze werkte namelijk bij de PTT.
En zo ging de carnaval in 1958 van start op de Leur. Kees de Wit, die een winkel had in gordijnen en andere stoffen, heeft de stof geleverd voor de eerste kielen, die gemaakt werden door mijn vrouw, Adrie Roovers en door de vrouw van de prins, Mieke Hermans. In 1959 trok de eerste optocht door de straten van de Leur.
Ik reed direct in het eerste jaar voor de optocht uit met een fiets met hobbelwielen. Naderhand is dit nog een step met solex motortje geworden welke weer werd opgevolgd door een scooter. In de optocht deed ik ook ieder jaar als individuele deelnemer mee, steeds met een andere creatie met mijn scooter. Het gevolg was vele mooie eerste prijzen en medailles. Mijn dochters kregen ook de smaak van het carnaval vieren te pakken en gingen ook met de optocht mee doen, als pa maar bouwde voor hen. Hierdoor ben ik heel wat maanden aan het bouwen geweest, gemiddeld was ik wel 4 a 5 maanden per jaar bezig met het bouwen van altijd (al zeg ik het zelf) mooie creaties.
Maar na 30 jaar heb ik de bouwpet toch aan de wilgen gehangen en heb ik ook de pliesie pet overgedragen. Maar ja, het bloed kruipt toch waar het niet kan gaan zeggen ze weleens, dus toen ben ik gaan blazen bij Blaaskapel De Joekels. Ik doe dit laatste nog steeds met heel veel plezier met een groep echte vrienden die allemaal het carnaval een warm hart toedragen. Ik hoop het dan ook nog erg lang te kunnen blijven doen en van mijn vrouw mag dat ook wel. Die zegt immers altijd: "agge iemand of oe eige er een plezier meej kunt doen dan motte het nie laote, da doe ik wok als ‘t kan". De groeten van de eerste carnavalspliesie van de Leur Jan Roovers.
Historisch hoogtepunt
In 1970 reed in Etten en Leur een eerste gezamenlijke optocht. Dit historische hoogtepunt zorgde ervoor dat de Stichting Carnavalsoptocht Etten-Leur op donderdag 13 februari 1969 werd opgericht. De optocht dat jaar was op zondag 16 februari 1969. Het bestuur van deze Stichting werd gevormd door een aantal aantal onafhankelijke leden en zowel leden van de “Stichting carnaval de
Stijloren” uit Etten, als leden van “Karnavalsvereniging Leurse Leut” uit Leur. Tot op de dag van vandaag is heel de organisatie van de optocht in handen van de Stichting. Omdat SCO zowel de carnavalsvereniging van Etten als die van Leur vertegenwoordigt, rijdt de gezamenlijke optocht ieder jaar van Leur (oneven jaren) naar Etten (even jaren) en omgekeerd, waarbij daarnaast ook de plaats van de beide prinsenwagens wisselt met de rijrichting. Namelijk indien van Leur naar Etten wordt getrokken, voeren de Stijloren als eerste wagen de Grote optocht aan en rijdt Leurse Leut als laatste wagen en omgekeerd indien uit Etten wordt vertrokken. Tot op de dag van vandaag is de organisatie van de optocht in handen van de Stichting. In 2013 is dat voor de 44e keer!
't Kulleke, een begrip in Etten-Leur
Ieder jaar vlak voor carnaval valt bij iedere inwoner van Etten-Leur 't Kulleke” op de deurmat. Dit inmiddels beroemde carnavalskrantje werd in 1969 overgedragen van de “Leurse Leut” naar SCO, om mede als bron van inkomsten te fungeren. De naam “t Kulleke” bleef behouden en is inmiddels uitgegroeid tot een professionele krant, waarin onder andere het complete programma van het komende carnavalsfeest wordt gepubliceerd.
Een prins, of toch maar niet?
Het jaarlijks terugkerende succes van de gezamenlijke optocht was in 1976 voor de gemeente Etten-Leur aanleiding om met de drie carnavalsorganisaties rond de tafel te gaan zitten. Het doel van deze samenkomst was om tot één gemeenschappelijke carnavalsviering te komen, met daarnaast ook één prins. De toenmalige voorzitter van de Stichting Carnavalsoptocht Etten-Leur, de heer Jacobs, had hiertegen geen enkel bezwaar. Ook de heer van de Boogaart van “de Stijloren” was bereid over te gaan tot één overkoepelende organisatie. Echter in de ledenvergadering van “Karnavalsvereniging Leurse Leut” werd unaniem besloten dit niet te doen. “Leurse Leut” was van mening dat hun vereniging een echt “Leurs” karakter moest blijven houden. Daarmee werd duidelijk dat ook “de Stijloren” als zelfstandige stichting verder zou gaan. Het fenomeen van twee prinsen in Etten-Leur is daarom altijd gehandhaafd.
Foto: Familie Roovers 1980
Historie stemmen Publieksprijs
In 2009 kreeg het publiek voor het eerst de mogelijkheid om een stem uit te brengen op één van de deelnemers van de Grote carnavalsoptocht. Met deze Publieksprijs wordt er aan het publiek de mogelijkheid gegeven, om te bepalen wie de mooiste of meest carnavaleske creatie heeft neer gezet. Tevens is hieraan een Wisseltrofee en een extra geldprijs voor de winnaar gekoppeld.
In 2009 is per flyer en in 2010 en 2011 is per SMS gestemd, echter de belangstelling was hiervoor dermate gering dat in overleg met de deelnemers per 11 december 2011 is besloten weer te stemmen per flyer waaraan voor het publiek geen kosten zijn verbonden.
Met ingang van 2012 verliep het stemmen voor de Publieksprijs weer via flyers.
In 2014 werd er gestemd via Carnavote, een App die op een smartphone kon worden gedownload. Vanaf 2015 is dit niet meer mogelijk omdat de leverancier van de App zijn diensten niet meer levert.
Voorafgaande aan de Grote optocht deelt de organisatie van MaMi weer flyers uit waarmee ze het MaMi spektakel op maandag promoten. Op deze flyer wordt al een aantal jaren een lijst van de optocht deelnemers afgedrukt met een deelname nummer. Deze flyer wordt vanaf 2015 weer gebruikt om te stemmen en kan worden ingeleverd bij de Prinsenwagen die als laatste deelnemer in de Grote optocht aanwezig is. Momenteel (september 2017) onderzoekt de Stichting een mogelijkheid om digitaal te kunnen stemmen via mobiele apparatuur waaraan geen kosten voor de publieke stemmer zijn verbonden.